Gori / გორი
Doğu Gürcistan’da Şida Kartli Bölgesi’nde bir kent. Kutaisi Tiflis güzerhahında, Tiflis’e 80 km mesafededir.
Gori, Mtkvari (Kura) Nehri ile Didi Liakhvi Nehri’nin birleştiği yerde ortalama büyüklükte bir kenttir.
Eskiden beri doğudan, batından ve kuzeyden gelen insanların toplandığı bir kesişme noktasıydı. Stratejik coğrafi konumu nedeniyle, Gürcistan için önemli iki nehir olan Mtkvari ile Didi Liakhvi’nin birleştiği yerde tepe üzerinde önce güvenlik ihtiyaçları için kale kurulmuş, sonrasında da etrafında şehir yapılanması gelişmiştir. Kalenin kuzey cephesinde yapılan kazılardan anlaşıldığına göre M.Ö. Binli yılların sonunda burada bir kale ve çevresinde yerleşim alanı vardı. Gori kenti de adını bu tepeden alır ve Gori adı Gürcüce tepe anlamına gelen “gora”dan gelir.
Gori adı kaynaklarda ilk olarak M.S.7. Yüzyılda karşımıza çıkıyor. Anlatımlara göre, Eristavi Stepanoz’un oğlu Arçil, kendisine miras kalan hazinenin bir kısmını Gori’de gömmüştü.
Bazı tarihçiler Gori kentinin kuruluşunu Davit Ağmaşenebeli ile ilişkilendirir.
Gürcistan’ın Moğol istilası karşısında düştüğü zor durumu fırsat bilen, Büyük Kafkas Dağları’nın kuzeyinde yaşayan Osetler, Dağların güney tarafına inerek Kartli’ye saldırıp Gori’yi işgal etmiş, Gürcistan Kralı Giorgi Brtzkinvale Osetleri bölgeden çıkarıp Gori’yi de geri almıştı. Bu tarih, 14. Yüzyılın yirmili yıllarıydı.
1474 yılında büyük bir orduyla giren İranlılar Gori’yi işgal etti, ancak 1479’da Kral 2. Konstantine başka kentlerle birlikte Gori’yi de kurtardı. İran Şahı Abbas Kakheti ve Tiflis’i işgal etti ama Gori’yi almayı başaramadı. Gori Kalesi bir süre Osmanlı işgalinde kaldı, sonra tekrar Gürcü kralların eline geçti. Savaşlarda yıkılan kale 17. Yüzyılda Rostom döneminde yeniden inşa edildi. Bugünkü kalenin birçok bölümü Rostom döneminde yapılmıştır.
Avrupalı seyyahlar 17. Yüzyılda Gori’de zengin tüccarların varlığından söz etmektedir.
Gori 20. Yüzyılda sanayi kenti ve çevresinde işlenmekte olan geniş tarım arazilerinin ekonomik merkezi olmuştu.
Gürcistan topraklarında cereyan eden 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı sırasında Gori Rus savaş uçaklarının yoğun bombardımanına maruz kalmış, ağır şekilde tahrip olmuştur. Bu savaştan kısa süre sonra Gori kendini toparlamış olup gelişmesini sürdürmektedir.
Gerek 2008 Rusya Savaşı, gerekse daha önce Sovyetler Birliği’nin dağılma döneminde yaşanan iç savaş döneminde aynı Şida Kartli Bölgesi’nin Tskhinvali kenti ve çevresindeki köylerde (sözde Güney Osetya) yaşayan Gürcüler binlerce yıllık yerlerinden Rus askerleri ve Rus destekli Oset çeteleri tarafından sürülünce, sürgüne maruz kalan bu insanların topluca yerleştirildiği ve Gori-Tiflis otoyolu üzerinden de görülebilen prefabrik yerleşim alanları Gori’dedir.