Gördüğünüz Khahkuli kompleksi süslemesi bin yüz yaşında.
Evet, bu Erzurum’un Tortum ilçe merkezine 48 km mesafede Bağbaşı köyündeki Kkakhuli kartalıdır. Khakhuli bir Gürcü dini yapısı, manastır kompleksidir ve bu da giriş kapısının üzerindeki süslemedir. Bugün Gürcülerin bir kısmı Müslümandır ve onların bin yüz yıl önceki ataları bu güzelliği yaptı. O zamanlar ne Türkiye vardı ne de burası Erzurum’du. Tarih bu ve dini kaygılardan uzaklaşıp tarih ve kültür olarak bakalım.
O zamanlar orası Gürcistan’dı, orası Tao [ტაო] idi. Diğer anlamıyla Meskheti’ydi. Buralar Gürcistan’ın en gelişmiş yeriydi, Tbilisi’den, Batumi’den, hatta dünyanın birçok ülkesinin birçok kentinden daha ileriydi. Ya şimdi? Kaderin cilvesi, yüzyıllar içinde atıl bir bölge oldu. Geçen yüzyılların ardından, 2-3 bin senelik kültürel birikimleriyle bin yüz sene önce bunu inşa edenlerin soyundan gelenler hayatın başka gerçekleriyle karşı karşıya ve ayrıca çoğu bugün bunu bilmiyor, bilenler umursamıyor, duyanların çoğu da ya soyunu ya da o büyük tarihi inkar ediyor. Oysa günümüzdeki milletlerin, toplulukların kaç tanesi bin yüz yıl önce bunu yapacak seviyedeydi? Bunu bilmek bile bize güç katar. Bu zenginlik, gelişmişlik bizimdi. Hkakhuli kartalı her şeye rağmen keskin gözleriyle bize bakıyor.
Foto: Giorgi Mağradze
*****
Gürcü Sanat Evi Çoksesli & Oda Korosu’na bekleriz 🌸
Başvuru için biyografimizdeki linkten form doldurabilirsiniz ❤️