Gürcü Dili ve Edebiyatının Gürcistan toprakları dışında tanıtılması için gösterdiği gayretlerden dolayı Gürcistan’da Yakob Gogebaşvili madalyasına layık görülen Harun Çimke tarafından titizlikle derlendi ve tercüme edildi.
Toplumlar, devletler, gelenekler ve şehirlerin dokuları gibi konularda eşsiz bilgiler ihtiva eden seyahatnameler, anlattıkları dönemin ruhunu muhafaza eder. Seyahatname yazarının menşei, seyahatin içeriği ve doğası bakımından önemli bir unsurdur. Zira gözlemlerinde kökenlerine dair meraklar ve toplumsal normlar vardır. 18. ve 19. yüzyılda Osmanlı ve Avrupa’yı anlatan çok sayıda seyahat eseri dilimizde mevcut olsa da, Gürcülerin bu döneme dair gözlemleri bu kitaba dek söz konusu edilmemişti. Her biri Türkçede ilk defa yayımlanan bu metinler 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı topraklarındaki sayısız hadiseye ilk elden tanıklık ediyor. Bazısı diplomatik bazısıysa dinî sebeplerle yola çıkan ve her hâlükârda Osmanlı topraklarından geçen beş Gürcü’nün seyahat notları, okuyucuyu Karadeniz’in sarp dağlarındaki dar geçitlerden Fransa kırsalına, Papa XI. Clemens’in huzurundan Mehmet Ali Paşa’nın sarayına, Kudüs mabetlerinden Ayasofya’ya yolculuğa çıkarıyor.
Dönem üzerine çalışan araştırmacıların daha evvel hiç karşılaşmadığı birçok meseleye ve günümüzde yok olmuş birçok mimarî yapıya ışık tutan bu kitap, Gürcü Dili ve Edebiyatının Gürcistan toprakları dışında tanıtılması için gösterdiği gayretlerden dolayı Gürcistan’da Yakob Gogebaşvili madalyasına layık görülen Harun Çimke tarafından titizlikle derlendi ve tercüme edildi.
Harun Çimke: ახლახან თურქეთის ერთ-ერთმა დიდმა გამომცემლობა „სელენგემ“ წიგნად გამოსცა XVIII-XIX საუკუნეების ცნობილ ქართველ მწერალთა და მოგზაურთა: სულხან-საბა ორბელიანის, ტიმოთე გაბაშვილის, გიორგი ავალიშვილის, იონა გედევანიშვილისა და გიორგი ერისთავის მოგზაურული ჟანრის ნაწარმოებები. წიგნის სახელწოდებაა: „ოსმალეთისა და ევროპის გზებზე ხუთი ქართველი მოგზაური და მათი სამოგზაურო ნაშრომები“. საინტერესო, მაგრამ ენობრივად ძალიან რთული ტექსტების თარგმნამ დაახლოებით სამწლიანი შრომის შედეგად მიიღო დასრულებული სახე. თარგმნის პროცესში დახმარებას მიწევდნენ კონსულტანტები: ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორები ავთანდილ ნიკოლეიშვილი და რუსუდან საღინაძე, რისთვისაც დიდ მადლობას ვუხდი მათ და ვულოცავ ორი ქვეყნის ურთიერთობისათვის მნიშვნელოვანი წიგნის გამოცემას, რომლის საშუალებითაც ქართველ მწერალთა და მოგზაურთა თვალით დანახულ ოსმალეთსა და ევროპას გაეცნობიან თურქი მკითხველები და სპეციალისტები, ისტორიკოსები.
აღსანიშნავია, რომ ქართველ მწერალთა და მოგზაურთა (XVIII-XIX სს.) ნაწარმოებების თარგმნა თურქულ ენაზე პირველი შემთხვევაა თურქეთის ისტორიაში.
Gezi yazılarını içeren çevirinin Türkiye tarihinde bu alana hitap eden ilk eser olması da ayrıca altı çizilmesi gereken bir husus.
Selenge Yayınevi, ünlü Gürcü yazar ve gezginler Sulhan-Saba Orbeliani, Timote Gabaşvili, İona Gedevanişvili, Giorgi Avalişvili ve Giorgi Eristavi tarafından kaleme alınan eserleri içeren “Osmanlı ve Avrupa Topraklarında Beş Gürcü Seyyah ve Seyahatnameleri (XVII.-XIX. Yüzyıl)” çevirimi bugün itibariyle yayınladı. Oldukça ilginç içeriğe ve bir o kadar da zor yapıya sahip söz konusu kitapların çevirisinde danışmanlığımı Gürcistan Kutaisi Akaki Tsereteli Devlet Üniversitesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Avtandil Nikoleişvili ve Prof. Dr. Rusudan Saginadze yaptılar. Hocalarıma yapmış oldukları katkılardan dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Gürcüceden Türkçeye çevirmiş olduğum 17. ve 19. yüzyıllara ışık tutan bu gezi yazılarının Gürcü Türk tarih ve edebiyat ilişkilerine ve bu alanla ilgilen hocalarımıza katkı sağlayacağı inancındayım.
Gezi yazılarını içeren çevirinin Türkiye tarihinde bu alana hitap eden ilk eser olması da ayrıca altı çizilmesi gereken bir husus.
