Güven Tzen Boçi: Antik Çağ ve Orta Çağda Lazlar hakkında yazılanlar

Antik Çağ ve Orta Çağda Lazlar hakkında yazılanlar

1. Strabon (M.Ö. 1. yüzyıl) – Coğrafya adlı eserinde:

“Lazoi (Λάξοι), Kolkhis ülkesinin en savaşçı halklarındandır. Dağlık bölgelerde yaşarlar ve komşularına karşı cesaretleriyle tanınırlar.”

1. Arrianus (M.S. 2. yüzyıl) – Periplus Ponti Euxini (Karadeniz Seyirnamesi):
   “Lazların toprakları Kolhislilerin devamıdır. Kralı her ne kadar Roma’ya bağlı olsa da halk dağlarda kendi adetleriyle yaşar.”
2. Prokopius (M.S. 6. yüzyıl) – De Bello Gothico (Got Savaşı Üzerine):
   “Lazika halkı (Λαζική), cesur ve savaşta çeviktir. Roma ile Pers arasında bir duvar gibidirler.”
3. Agathias (M.S. 6. yüzyıl) – Bizans tarihçisi:
   “Lazlar asil ve hür bir halktır. Savaşta atılgan, barışta sadıktırlar.”
   5.Konstantinos Porphyrogennetos (10. yüzyıl, Bizans imparatoru) – De Administrando Imperio:
   “Lazlar, Karadeniz kıyılarında yerleşmiş Hristiyan bir halktır. Kralları Roma (Bizans) ile dosttur, fakat kendi geleneklerini sıkı tutarlar.”
4. Gürcü Kronikleri (Kartlis Tskhovreba):
   “Lazlar, Kolkheti’nin asıl sahipleridir. Dilleri farklı, kalpleri cesurdur.”

Amazon ◇ Laz ilişkisi

Amazon ◇ Laz ilişkisi
Orjinal Yunanca metinle beraber

Herodotos – Historiai (Kitap IV, 110–117)
📖 Yunanca (orijinal metinden seçme bölüm):

Αἱ δὲ Ἀμαζόνες ἐν ταῖσι ἁρμακάσι τὰς ἵππους ἐκτρέφουσαι, πρὸς τὸν Πόντον ἐχώρεον. ἐς δὲ τὴν χώραν τῶν Σκυθέων ἀφικόμεναι, ἐνταῦθα συνοικίαις ἔχοντο καὶ γυναικοκρατούμενον ἔθνος ἐγένετο.
Amazonlar, atlarıyla birlikte Karadeniz kıyılarına vardılar.
Orada İskit topraklarına ulaştılar ve onlarla birleşerek kadınların egemen olduğu yeni bir halk meydana getirdiler.
Bu halk Kolhis’in yakınlarında yaşardı.
Strabon – Geographika (Kitap XI, 5.1–3)
📖 Yunanca (orijinal):
Περὶ δὲ τὴν Θερμώδοντα ποταμὸν καὶ τὴν Θεμίσκυραν ἔλεγον οἰκεῖν τὰς Ἀμαζόνας, μέχρι δὲ τοῦ Καυκάσου καὶ Κολχίδος ἐπεκτείνειν τὴν ἀρχήν· νῦν δὲ ταῦτα ὑπὸ Κόλχων καὶ Λαζῶν νέμεται.
Amazonların Thermodon (Terme) nehri çevresinde yaşadıkları,
ancak egemenliklerinin Kafkaslara ve Kolhis’e kadar uzandığı söylenirdi.
Şimdi ise bu topraklarda Kolhisliler ve Lazlar yaşar.
Apollonios Rhodios – Argonautika (Kitap II, 967–970)
📖 Yunanca (orijinal):
Ἀμαζόνες δ᾽ ἐν Θερμώδοντι μένουσι,
ἐγγὺς Κολχίδος ἔθνους, ἀγρίαι γυναικες ἄνδρασι μισεῦσαι.
Amazonlar Thermodon kıyısında yaşarlar,
Kolhis halkına yakın bir ulustur;
vahşi kadınlardır, erkeklerden nefret ederler.
♤ ⚔️ Herodotos – “Historiai” (Tarih, Kitap IV, 110–117)
Amazonların Yunanlar tarafından yakalandıktan sonra Karadeniz kıyılarına (Azak ve Kolhis çevresi) sürüklendiğini anlatır.
Daha sonra Sarmat kadınlarıyla karışarak yeni kabileler kurduklarını söyler.
🏹 Apollonios Rhodios – “Argonautika” (M.Ö. 3. yy.)
Jason ve Argonautlar Kolhis’e giderken Amazon topraklarından geçerler.
Amazonların yaşadığı yer olarak Themiscyra (Samsun–Terme civarı) ile Kolhis arasında bir bölgeyi tarif eder.
♤Strabon – “Geographika” (Kitap XI, 5.1–5.3)
Amazonların Karadeniz’in doğusunda, Kolhis sınırları civarında yaşadığını belirtir.
“Amazonların yaşadığı bölgede Kolhis halkı (Lazlar) vardır.”
🪶 Diodorus Siculus – “Bibliotheca Historica” (Kitap II, 45–46)
Amazonların Asya’nın kuzeybatısında, Karadeniz’in doğusunda hüküm sürdüğünü söyler.
☆David Braund – “Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Iberia” (Oxford, 1994)
Kolhis bölgesinin halklarını ve mitlerini inceler.
Amazon efsanelerinin, Kolhis halklarının kültürel yansımaları olabileceğini belirtir.
♤Nino Kacharava – “Women Warriors in Ancient Colchis” (Tbilisi University Journal, 2007)
Gürcistan arkeolojisine dayanarak, Kolhis mezarlarında kadın savaşçı silah gömülerine rastlandığını söyler.

#@##@#